De hongerstakingen blijven Annemie Turtelboom, minister van Migratie en Asielbeleid (Open VLD), achtervolgen. Enkele maanden geleden dienden drie partijen, waaronder de vzw Recht Op Migratie en Forum Asiel en Migraties (FAM), onafhankelijk van elkaar tegen de minister een klacht in bij de federale ombudsman, Guido Schuermans. Ze hekelden haar ongelijke behandeling van hongerstakers, alsook de onbillijke behandeling van de regularisatieaanvragen door het ontbreken van een rondzendbrief met duidelijke criteria.

De federale ombudsman, die de klachten bundelde, noemt die nu gegrond. In zijn eindverslag schrijft hij dat er 'duidelijk' sprake is van 'een ongelijke behandeling', niet alleen tussen de hongerstakers onderling, maar ook tussen de hongerstakers en de asielzoekers die via normale weg een verblijfsaanvraag hebben ingediend. Hij baseerde zich daarvoor op vijf hongerstakingen dit jaar: in de Koningstraat, Vorst, de Begijnhofkerk, de VUB en Elsene. De hongerstakers in de Begijnhofkerk kregen in juni een verblijfsvergunning voor 9 maanden en een arbeidskaart, de andere groepen veel minder.

Of de minister daarmee het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel heeft geschonden, wil de ombudsman niet zeggen. In de 'krachtsverhouding' tussen de hongerstakers en de overheid kan het zijn dat die laatste het recht op leven belangrijker vindt dan een gelijke behandeling, schrijft hij.

Over de criteria voor regularisatie is de ombudsman scherper: die zijn 'verre van duidelijk'. De minister moet een rondzendbrief sturen met duidelijke criteria voor regularisatie, en binnen een redelijke termijn. Die rondzendbrief werd al meermaals beloofd. Maar, schrijft hij: 'Het niet respecteren van de aangekondigde uiterste data heeft de juridische onzekerheid nog versterkt.' Ook de communicatie erover is 'niet erg doeltreffend' geweest.

Of hongerstaken een gewettigd middel is om papieren te krijgen, zegt de ombudsman niet. Hij laat wel verstaan dat de minister de acties zelf heeft gezocht. 'De verwachtingen die werden gecreëerd door de aankondiging van de rondzendbrief, kunnen personen die in de veronderstelling verkeren dat zij ervoor in aanmerking komen, er enkel toe aanzetten om te proberen op het grondgebied te blijven tot de publicatie ervan, daarbij gebruik makend van de meest diverse actiemiddelen.'

De klagers tonen zich vrij tevreden. 'Ik zeg al maanden dat Turtelboom de hongerstakers ongelijk heeft behandeld', zegt Pol Van Camp van Recht Op Migratie. Hij is wel teleurgesteld dat de ombudsman aan zijn vaststellingen geen 'harde conclusies' koppelt. 'Ik hoop dat mevrouw Turtelboom en de hele regering dat nu wel doen.'

Turtelboom zegt dat het probleem van de hongerstakingen al is opgelost, omdat de Dienst Vreemdelingenzaken nu een vaste procedure hanteert. 'Iedereen kan na een hongerstaking 3 maanden recupereren, meer niet. Over de rondzendbrief kan ik alleen zeggen dat er een fundamenteel meningsverschil in de regering is. Wij blijven hopen op een akkoord. Maar dit verslag verandert niets aan de houding van de minister', aldus haar woordvoerder.

Bron: De Standaard